Cách làm bánh trung thu truyền thống chuẩn vị

Không đơn thuần là một loại bánh mang hương vị ngọt ngào, bánh trung thu được biết đến với ý nghĩa tốt đẹp về sự sung túc, viên mãn, một món quà gửi gắm những tình cảm biết ơn, đẹp nhất đến những người thân, gia đình, bạn bè.

Ở Việt Nam, loại bánh trung thu truyền thống gồm có 2 loại:

A. Trộn vỏ bột

1. Rây bột vào âu

2. Dùng một chiếc thìa vét bột, tạo một lỗ trống ở giữa âu. Cho lần lượt các nguyên liệu còn lại vào phần trống này.

3. Nhẹ nhàng dùng thìa quấy đều theo vòng tròn hay xoắn ốc từ phần chất lỏng ở giữa ra ngoài, để bột khô dần hòa quyện với các nguyên liệu còn lại.

 

4. Quấy đến khi các nguyên liệu hòa quyện thì dùng tay nhẹ nhàng nhào đều để bột tạo thành một khối mịn dẻo và đồng nhất. Bột mới trộn xong sẽ hơi ướt một chút. Nếu bột khô và bở, có thể bẻ vụn dễ dàng, nên thêm dầu ăn hoặc nước đường.

 

5. Dùng nilon bọc thực phẩm hoặc giấy nến nướng bánh trung thu bọc kín cả khối bột để bột không bị khô. Để bột nghỉ ở nhiệt độ phòng trong khoảng 30 – 45 phút.

B. Chuẩn bị nhân và các dụng cụ đóng bánh

Chuẩn bị nhân và các dụng cụ để đóng bánh trung thu:

 

1. Dùng cân chia nhân thành các phần nhỏ, vo tròn. Nếu có dùng trứng muối thì tính cả phần trứng trong trọng lượng nhân.

 

 

2. Chuẩn bị các dụng cụ để đóng bánh trung thu gồm:

• Cân để tính trọng lượng vỏ bánh
• Khuôn đóng bánh
• Mặt phẳng sạch để cán bột và đóng bánh
• Cây cán bột (có thể dùng chai thủy tinh sạch để cán nếu không có cây cán bột chuyên dụng)
• Một bát nhỏ đựng khoảng 1 thìa canh bột mì (15 gram)
• Một bát nhỏ đựng chút xíu dầu ăn để chống dính khuôn & chổi quét dầu ăn
• Khay nướng có lót tấm nướng silicon hoặc giấy nến nướng bánh.

Đa phần mọi người dùng bột để chống dính khuôn khi đóng bánh nhưng mình dùng dầu ăn. Dầu ăn chống dính rất tốt, bánh trung thu lấy ra khỏi khuôn cực kì dễ dàng. Dùng bột áo không chỉ khó hơn ở khâu phủ bột mỏng, mà bột áo còn dễ bị dính lại ở các khe rãnh ở mặt khuôn, làm cho các bánh đóng sau kém sắc nét hoặc mất thời gian cọ rửa. Ngoài ra, bánh chống dính bằng dầu ăn cũng nở đều hơn, ít bị cong vẹo thành bánh hoặc bị phồng thành bánh như khi chống dính bằng bột mì.

 

C. Bọc nhân và đóng bánh trung thu:

Bột sau khi nghỉ khoảng 30 – 40 phút là sẵn sàng cho khâu đóng bánh trung thu. Lúc này bột sẽ khá dẻo và ít dính hơn như khi mới trộn xong. Lưu ý là mỗi loại bột hút nước khác nhau, nên có thể khối bột của bạn sẽ hơi ướt hoặc hơi khô so với bột của mình trong hình. Nếu bột quá khô, bạn có thể cho thêm chút nước đường, mật ong, hoặc dầu ăn. Nếu bột quá ướt, thì cho thêm ít bột mì rồi trộn đều nhé.

1. Dùng cân để chia bột thành các phần nhỏ tương ứng với số nhân đã chuẩn bị. Nếu làm nhiều bánh, nên chuẩn bị khăn ẩm hoặc nilon để đậy bột trong khi nặn và đóng bánh, tránh để bột bị khô (do làm nhiều và thao tác không đủ nhanh).

 

2. Bọc nhân bánh: Rửa sạch tay và lau khô. Lấy một chút bột mì xoa đều vào hai tay rồi phủi bớt bột. Dùng tay vừa được “bao” bột để lấy một viên vỏ bột và vê thành hình tròn. Bột áo từ tay sẽ dính ra bên ngoài viên bột giúp cho bột bớt dính và dễ cán hơn. Cách làm này giúp các bạn chưa có nhiều kinh nghiệm có thể bao bột áo cho vỏ bột dễ dàng, mà không lo bao quá nhiều bột (làm cho vỏ bánh bị khô).

3. Dùng cây cán bột (đã phủ một lớp bột áo mỏng) nhẹ nhàng cán miếng vỏ thành hình tròn, phần mép bột hơi dày hơn so với phần giữa một chút. Không nên cán quá rộng, làm sao để vỏ vừa đủ bao khoảng 2/3 khối nhân. Vỏ cán rộng quá sẽ khó ôm sát vào nhân, tạo ra lớp khí rỗng giữa nhân và vỏ.

 

Lăn một đường theo chiều ngang là chúng ta có miếng bột tròn đều, rìa miếng bột nên dày hơn phần giữa một chút. Lấy bột sao cho khi gói lại thì vừa vào nhân

 

 

4. Đặt viên nhân vào giữa, nhẹ nhàng áp vỏ bột với nhân, bắt đầu từ phần dưới đáy của viên nhân lên trên. Thường thì vỏ sẽ không bao hết mà chỉ một phần nhân. Miết và kéo cho phần bột ở mép vỏ bao kín hết viên nhân.

Sau khi phần vỏ đã áp sát phần đáy của nhân, để dễ bao phần mặt trên viên nhân, các bạn có thể đặt viên bánh vào giữa ngón trỏ và ngón cái của một bàn tay (nên là bàn tay thuận). Dùng khoảng trống giữa hay ngón tay này để ép và vuốt cho vỏ sát với nhân. Đồng thời dùng ngón cái và ngón trỏ của bàn tay còn lại vuốt cho phần mép bột bao đều hết phần nhân ở trên.

 

 

Sau khi bao đều vỏ quanh nhân thì miết cho kín và làm mờ các vết dính mép bột. Nếu có không khí giữa nhân và vỏ (vỏ sẽ hơi phồng và mềm ở nơi có không khí) thì dùng tăm chọc cho phần khí này thoát ra rồi miết kín lại.

Làm tương tự đến khi bọc hết nhân. Nếu làm nhiều, cần chuẩn bị nilon hoặc khăn ẩm sạch để phủ các viên bánh vừa gói xong, tránh cho bánh bị khô sẽ khó đóng sắc nét. Hoặc có thể đóng bánh ngay sau khi bọc nhân xong.

các bạn có thể Xem thêm video cách bọc vỏ bánh nướng trung thu tại đây.

5. Bật lò nướng ở nhiệt độ 180 – 190 độ C (hai lửa). Chuẩn bị khay nướng có lót tấm nướng silicon hoặc giấy nướng. Tốt nhất là nướng trên rack hoặc khay nướng riêng vì nướng trực tiếp trên khay đen từ lò sẽ dễ làm đế bánh bị cháy.

6. Đóng khuôn: Nhúng phần đầu chổi vào dầu ăn, quét một lớp rất mỏng quanh thành trong của khuôn (dùng rất rất ít dầu ăn để tráng khuôn, quá nhiều  dầu sẽ tạo 1 lớp dầu ăn lõng bõng trên mặt bánh).

Cho viên bánh vào khuôn, ép nhẹ cho viên bánh dàn đều. Xoa thêm bột áo ở đế bánh (để giúp bánh không bị dính vào mặt bàn khi đóng bánh). Có thể dùng tăm chọc vài lỗ ở đáy bánh, giúp bánh thoát khí khi nướng (mình không làm khâu này).

Nếu dùng khuôn lò xo thì đặt khuôn ngay ngắn trên mặt bàn (có phủ bột áo mỏng). Tay trái giữ chặt khuôn, tay phải ép mạnh xuống rồi nhẹ nhàng nhấc khuôn ra khỏi bánh. Làm cách này sẽ giúp cho khuôn không bị dịch chuyển, bánh đóng ra được vuông vắn và sắc nét.

 

 

Chuyển bánh lên khay nướng. Lưu ý chuyển bánh nhẹ tay, tránh làm méo thành bánh vì bánh lúc này rất mềm.

D. Nướng bánh trung thu

Lò đã được làm nóng trước 10 – 15 phút để khi đưa bánh trung thu vào thì nhiệt trong lò đạt mức cần thiết. Lò cần có đủ hai lửa trên và dưới. Những dụng cụ như lò nướng thủy tinh, nồi nướng, lò vi sóng.. thường chỉ có một lửa nên sẽ dễ làm cho bánh chín không đều, một mặt cháy trong khi một mặt còn sống.

1. Nướng bánh ở nhiệt độ 180 – 190 độ C. Thời gian nướng tùy theo kích thước bánh. Mình nướng bánh 50 – 75 gram (khay đặt dưới nấc giữa 1 nấc) trong khoảng 5 – 7 phút, bánh 100 – 125 gram trong khoảng 8 – 10 phút. Đến khi bánh chuyển màu trắng đục thì lấy ra. Xịt nước lên khắp mặt bánh, để khoảng 5 – 10 phút cho bánh nguội bớt và hơi nước bay hết rồi quét trứng.

Nhiều công thức nướng bánh trung thu ở nhiệt độ rất cao, từ 200 – 220 độ C trở lên. Mình có thử nướng với nhiệt độ này thì thấy phần chân và mặt bánh bị phù rất nhanh và thành bánh cũng dễ bị cong lõm vào. Nướng ở 180 – 190 độ C thì ổn, và giữ form bánh tốt. Nhưng nhiệt độ nướng này có thể thay đổi tùy theo lò. Các lò nướng nhỏ có thể sẽ cần chỉnh nhiệt độ thấp hơn một chút. Tốt nhất là các bạn nên có một chiếc nhiệt kế để theo dõi nhiệt trong lò.

2. Trong khi đợi bánh trung thu nguội thì chuẩn bị hỗn hợp để quét bên ngoài bánh gồm

• 1 lòng đỏ trứng gà (giúp mặt bánh nâu vàng)
• ½ lòng trắng trứng gà (giúp mặt bánh bóng hơn)
• 1 – 2 thìa café sữa tươi không đường (giúp mặt bánh nâu và hỗn hợp lỏng, dễ quét, ít bị rạn mặt bánh hơn)
• ½ – 1 thìa café dầu vừng (tạo mùi thơm và giúp mặt bánh bóng)
• 1 – 2 giọt màu thực phẩm màu đỏ (tạo màu nâu vàng) hoặc1/2 thìa cafe mật ong hoặc nước đường bánh nướng

Mật ong hay nước đường giúp mặt bánh nâu vàng hơn, nhưng không nên dùng quá nhiều vì khi bánh trung thu nguội hay dễ tạo cảm giác dính ướt.

Ngoài các nguyên liệu trên, để mặt bánh có màu nâu sậm, các bạn có thể dùng một số nguyên liệu như dầu mè đen, một chút nước cà phê hoặc một vài giọt nước tương/ xì dầu.

Trộn đều tất cả các nguyên liệu trên, lọc qua rây.

3. Sau khoảng 5 – 10 phút từ khi xịt nước, bánh đã nguội bớt và khô, thì dùng chổi mềm, nhẹ nhàng quét phần hỗn hợp trứng lên mặt và thành bánh.

Cách quét trứng như sau: nhúng đầu chổi vào bát đựng hỗn hợp trứng, không cần nhiều, chỉ cần vừa đủ để trứng bao một lớp bóng và rất mỏng quanh bánh là được. Không phải quét càng nhiều thì mặt bánh càng nâu hơn, mà tác dụng sẽ ngược lại vì quét trứng nhiều sẽ dễ tạo một lớp trứng dày trên mặt, làm mất hoa văn bánh.

Dùng chổi mềm, sợi lông nhỏ sẽ quét dễ hơn chổi cứng hay chổi silicon. Quét nhẹ nhàng và đều khắp để trứng phủ đều, không bị chỗ dày chỗ mỏng, không bị đọng trứng giữa các khe rãnh trên mặt bánh trung thu. Nếu có bọt khí thì dùng chổi (không còn trứng) quét qua để bọt khí vỡ hết.

Mình thích cả phần mặt và thành bánh vàng đều nên thường quét trứng cả hai phần. Khi quét thành bánh có thể dùng chổi to và quét theo chiều dọc từ dưới lên, trên xuống.

4. Cho bánh vào lò nướng lần 2 ở nhiệt độ 190 – 200 độ C trong khoảng 5 – 7 phút (nhiệt độ cao hơn một chút và thời gian ngắn hơn một chút so với lần nướng đầu tiên). Khi mặt bánh đã khô se và chuyển vàng thì lấy ra, lặp lại các thao tác xịt nước, đợi khô, quét trứng.

Có thể quét trứng từ 2 – 3 lần, nhưng không nên quét quá nhiều, sẽ dễ làm mặt bánh kém sắc nét.

Bánh trung thu sau khi nướng xong đợi nguội bớt rồi chuyển qua rack cho nguội hẳn. Để bánh nguội trên rack sẽ tốt hơn trên khay vì tránh được hiện tượng bí đọng dầu ở đế bánh.

 

Bánh trung thu mới nướng xong sẽ có màu hơi hanh vàng, nhưng để qua ngày hôm sau sẽ trở nên vàng và nâu bóng hơn. Các hoa văn trên mặt bánh cũng sắc nét hơn. Sau khoảng 2 – 3 ngày, đường xuống màu và dầu từ nhân bánh thấm ra ngoài sẽ giúp cho vỏ bánh có màu nâu vàng sậm và bóng. Bánh nhân đậu (nhiều dầu) thường sẽ mềm nhanh hơn bánh nhân thập cẩm hay nhân sữa dừa (ít dầu).

Ngay khi bánh trung thu nguội, cho bánh vào túi hoặc hộp có kèm theo túi chống ẩm. Hoặc bảo quản bánh ở nơi thoáng mát. Bánh tự làm nên ăn càng sớm càng tốt, ngon nhất là trong khoảng 3 ngày đầu tiên, nếu muốn để lâu hơn 5 ngày, nên bảo quản trong tủ lạnh, nhưng vị bánh có thể sẽ kém ngon so với ngày đầu.